Linguïstische analyse van schriftelijke verklaringen en verbatim uitgewerkte audiobanden van verhoren van getuigen en/of verdachten.
In een verklaring is heel veel informatie te vinden, mensen schetsen in de verklaring een verhaal. Die verhalen zijn veelal een mix van waarheden en onwaarheden. De spreker gebruikt op belangrijke momenten opmerkelijke woorden, ze ‘verspreken’ zich daarbij op specifieke momenten in een verklaring. Dat is meestal op een plek in de verklaring waar ze de waarheid niet willen openbaren. Dan volgt een leugen of laten ze essentiële informatie achterwege.
Liegen kost heel veel energie, dat kun je terugzien in geschreven tekst en in verbale uitingen. Als je bijvoorbeeld let op het tijdpad, gaat opvallen dat de tijd in een verklaring niet stabiel verloopt, maar soms versnelt en soms vertraagt. Ook zijn de exacte woorden die iemand gebruikt een belangrijke aanwijzing: veranderen de woorden dan is op die plek en tijd de relatie veranderd. Een mooi voorbeeld is als Clinton zegt “I did not have sexual relations with that woman”. Het is opmerkelijk dat hij de stagiaire Monica, die hij goed kende, ineens ’that woman’ noemt. Er is iets voorgevallen waar hij zich, nu hij ter verantwoording is geroepen, van distantieert.
Linguïstisch profileren wordt dit ook wel genoemd: het analyseren van verklaringen zodat punten, waarop opzettelijk of per ongeluk misleiding in is gestopt, nader uit te vragen. Er zijn meerdere methodes van verbale analyse methoden in zwang. Scientific Content Analysis wordt bijvoorbeeld als methode ingezet bij o.a. de FBI, de U.S. Army Military Intelligence, de Royal Canadian Mounted Police, de Royal Australian Police College en Belgische Politiescholen.
De methoden baseren hun aanpak allemaal op de taalkundige signalen: door het analyseren van de exacte woorden die mensen gebruiken om situaties of zaken te beschrijven, wordt informatie verkregen of misleiding gedetecteerd. Kortom: waar in hun getuigenis liegt men en waarover?
Al deze technieken zijn slechts een hulpmiddel, bedoeld om op de punten die met deze techniek zijn opgevallen, met doorvragen de waarheid te achterhalen.
